De Riet & Biet Suite, gecomponeerd door Vincent van den Bijlaard, is een vierdelige suite die op verschillende manieren het thema ‘suiker’ belicht. Dit onderwerp is gekozen gezien de historische achtergrond als personeelsorkest van de Wester Suiker Fabriek. Naast een historische rode draad die door het stuk loopt, komen ook de vier elementen en de vier hoofdsmaken aan bod. Het stuk is niet alleen als concertmuziek te gebruiken; het is tevens vormgegeven als basis voor een educatieve quiz voor kinderconcerten, met mogelijkheden voor vragen over instrumenten, tempo, maatsoorten en diverse andere muzikale ingrediënten. Bij de suite is bovendien een verhaal geschreven zodat het stuk ook met verteller kan worden uitgevoerd.
- De herkomst van suiker. Vuur en zoet.
Rietsuiker komt oorspronkelijk uit Indonesië en China. De teelt ervan komt vervolgens in met name Brazilië tot bloei. Dit vertaalt zich muzikaal in een langzame inleiding waarin Indonesische toonladders een belangrijke plaats innemen, gevolgd door een vurige Braziliaanse samba. - De plantage. Aarde en bitter.
De slavenarbeid op de suikerrietplantages is één van de duistere kanten aan de geschiedenis van suiker. Dit deel begint met een klaagzang grotendeels gebaseerd op een pentatonische ladder, die zo kenmerkend is voor veel Negro-spirituals. Hierna volgt een monotone ‘working song’ waarin het harde bestaan op de plantages tot uitdrukking komt. - Handel over zee. Water en zout.
Aan de overzeese handel van rietsuiker kwam abrupt een einde door de Engelse blokkade in de oorlog met de Fransen. Op bevel van Napoleon werd in Europa daarom snel werk gemaakt van de teelt van bietsuiker. In de muziek wordt een kalm op de golven voortkabbelende melodie door “Rule Brittannia” onderbroken, gevolgd door een parafrase in een 9/8 maat van het Franse volkslied. - Jam-session. Lucht en zuur.
Bij de tegenwoordige productie van suiker wordt zowel riet- als bietsuiker gemaakt. De verschillende culturen versmelten, zoals ook bij het maken van jam en chutney de suiker, toegevoegd als zoetstof en conserveringsmiddel, versmelt met de vruchten maar tevens de smaak van de verschillende vruchten tot hun recht laat komen. Dit vertaalt zich in een muzikale ‘jam-session’, waarin verscheidene instrumenten de ruimte krijgen voor vrije solo’s.
Vincent van den Bijlaard
De Riet & Biet Suite, de Jubileumcompositie ter gelegenheid van het 110-jarig bestaan van de Wester Harmonie, is gecomponeerd door Vincent van den Bijlaard.
Van den Bijlaard studeerde, naast klarinet en directie, theorie der muziek aan het Conservatorium Van Amsterdam, bij Lourens Stuifbergen. Zijn vele composities en arrangementen voor uiteenlopende bezettingen zitten vol verrassende wendingen en originele keuzes, waarin hij de mogelijkheden van een orkest volledig uitbuit.
Zijn verfrissende kijk op harmoniemuziek was een van de redenen om hem te vragen de jubileumcompositie te maken. Daarbij heeft hij bijna 12 jaar lang als dirigent voor de Wester Harmonie gestaan, waardoor hij onze mogelijkheden en wensen door en door kent. Onder zijn leiding heeft het orkest verschillende uitvoeringen met vertellers en kinderquizzen tot stand gebracht en het voortzetten van deze traditie was ook het uitgangspunt bij het maken van de jubileumcompositie.
De Jubileumcompositie is mede tot stand gekomen dankzij financiële bijdragen van het Prins Bernard Cultuurfonds Noord-Holland en Corbion.
